Elektrolity dla dzieci – jak uchronić dziecko przed odwodnieniem?

Odwodnienie to efekt utraty wody i elektrolitów z organizmu. Jest to szczególnie niebezpieczne w przypadku małych dzieci, dlatego należy rozpocząć nawadnianie niezwłocznie po wystąpieniu charakterystycznych objawów. Dlaczego elektrolity są tak ważne dla organizmu i jak uchronić dziecko przed odwodnieniem?

Czym są elektrolity?

Elektrolity to jony soli, które naturalnie występują w ludzkim organizmie, szczególnie we krwi, osoczu i płynach tkankowych. Najważniejsze elektrolity to sód, potas, wapń i magnez. Odgrywają one istotną rolę w zachowaniu równowagi całego organizmu, dlatego tak ważna jest ochrona przed odwodnieniem i utratą elektrolitów.

Jaką funkcję pełnią elektrolity w organizmie dziecka?

Zadaniem elektrolitów jest przede wszystkim utrzymywanie prawidłowej gospodarki wodno-elektrolitowej i równowagi kwasowo-zasadowej. Elektrolity odżywiają i dotleniają komórki, uczestniczą w przewodzeniu impulsów nerwowych, regulują pracę mięśni i wspierają regenerację tkanek. Mają one też ważny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie mózgu, dobre samopoczucie i utrzymywanie koncentracji. Najważniejsze elektrolity:

• potas – koordynuje pracę serca i układu nerwowego, a także wpływa na prawidłowe ciśnienie krwi,
• sód – składnik płynu międzykomórkowego, koordynuje pracę mięśni i wpływa na nawodnienie organizmu,
• magnez – odpowiada za pracę układu nerwowego i mięśniowego,
• wapń – chroni stawy i kości oraz wpływa na przewodzenie impulsów elektrycznych w neuronach.

Jak objawia się niedobór elektrolitów?

O niedoborze elektrolitów mówimy wtedy, gdy w organizmie występuje niewystarczająca ilość jonów soli. Objawami tego stanu są przede wszystkim:

• drżenie i skurcze mięśni,
• obrzęki,
• zawroty i bóle głowy,
• osłabienie i senność,
• rozdrażnienie,
• ogólne złe samopoczucie,
• zbyt mała ilość oddawanego moczu,
• ciągłe pragnienie,
• omdlenia,
• wyczuwalne zaburzenia rytmu serca,
• zapadnięte ciemiączko u niemowląt

.

Szczególnie niebezpieczne, zwłaszcza w przypadku małych dzieci, jest odwodnienie. Dochodzi do niego najszybciej wskutek gorączki, biegunki, wymiotów, infekcji wirusowych, przegrzania organizmu czy nadmiernego wysiłku fizycznego. Jak uchronić dziecko przed odwodnieniem? Najlepiej przez doustne podawanie elektrolitów. Elektrolity dla dzieci zaleca się podawać zawsze w stanach odwodnienia organizmu, niezależnie od ich przyczyny. W takim przypadku dochodzi bowiem do zaburzeń równowagi wodno-elektrolitowej, które wymagają uzupełnienia diety w glukozę i minerały.

Elektrolity dla dzieci – od którego roku życia?

Elektrolity w postaci proszku można podawać dzieciom już od 1. dnia życia. Należy oczywiście dobrać odpowiedni preparat, taki jak Jonolit Baby, który jest przeznaczony dla niemowląt od 1. dnia życia i dzieci do 3. roku życia. W przypadku starszych dzieci (3+) odpowiednim wyborem będą elektrolity Jonolit, które są również przeznaczone do nawadniania dorosłych. Są to preparaty w postaci proszku do przygotowania doustnego płynu nawadniającego o zmniejszonej osmolarności i zawartości sodu – skład elektrolitów jest zgodny z zaleceniami Europejskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPGHAN). Aby wesprzeć organizm dziecka w czasie odwodnienia, oprócz uzupełniania elektrolitów należy również zadbać o to, by zapobiegać ich dalszej utracie. W przypadku ostrej biegunki, wysokiej gorączki, nadmiernego pocenia czy wymiotów, pamiętajmy o podawaniu odpowiedniej ilości płynów.

Jak dawkować elektrolity dla dzieci?

Dawkowanie elektrolitów zależy od masy ciała, wieku, stopnia odwodnienia organizmu, etapu nawadniania i zaleceń lekarza. Wyróżniamy dwie fazy podawania elektrolitów: fazę nawadniania (pierwsze 4 godziny) i fazę nawadniania podtrzymującego. Nawadnianie należy prowadzić zgodnie z instrukcją dołączoną do opakowania oraz według wskazań lekarza i pod jego nadzorem.

Jak podawać elektrolity niemowlętom i małym dzieciom?

Elektrolity w postaci proszku można kupić w formie saszetek. Zawartość saszetki rozpuszczamy w 200 ml ciepłej, przegotowanej wody, a następnie schładzamy. Niemowlętom i dzieciom do 2. roku życia wlewamy roztwór za pomocą łyżeczki, bezpośrednio do ust, małymi porcjami co 1-2 minuty – starsze dzieci mogą pić elektrolity z kubeczka. Jeśli wystąpią wymioty, przerywamy nawadnianie na 5-10 minut, a następnie kontynuujemy w wolniejszym tempie. Roztwór należy spożyć bezpośrednio po przygotowaniu i schłodzeniu.

Czy istnieją przeciwwskazania do podawania elektrolitów?

Elektrolitów nie należy podawać dzieciom, u których wystąpią takie objawy, jak krew w stolcu, słaba wydolność nerek, wstrząs hemodynamiczny czy niedrożność jelit. W wyżej wymienionych sytuacjach sposób nawadniania powinien być zaplanowany przez lekarza.

Czy można przedawkować elektrolity?

Istnieje możliwość przedawkowania elektrolitów, dlatego nie należy przekraczać zalecanej dawki. Nadmiar jonów soli może przyczyniać się do chorób nerek i chorób sercowo-naczyniowych, dlatego nawadnianie dziecka należy prowadzić pod opieką lekarza i nie podawać elektrolitów przez zbyt długi czas.