Kwas foliowy – jaki ma wpływ na Twoje zdrowie?
Kwas foliowy, znany również jako witamina B9, witamina B11, witamina M i folacyna, to związek, który kojarzony jest głównie z kobietami w ciąży i starającymi się o dziecko. W rzeczywistości jest on niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu każdego człowieka – bez względu na wiek i płeć. Niedobory kwasu foliowego dają często symptomy neurologiczne, dlatego powinny być jak najszybciej wychwycone i uzupełnione. Jaką rolę pełni witamina B9 w organizmie i jak uzupełnić niedobory tego związku?
Rola kwasu foliowego w organizmie
Kwas foliowy zaliczamy do substancji egzogennych, które należy dostarczać do organizmu wraz z pożywieniem. W związku z tym, że ludzki organizm nie jest w stanie samodzielnie go wytworzyć, bardzo łatwo można doprowadzić do niedoborów tego składnika – wystarczy nieodpowiednia dieta. Kwas foliowy pełni ważne funkcje w organizmie człowieka:
- jest niezbędny do prawidłowego rozwoju płodu i zapobiega uszkodzeniu cewy nerwowej
- ma korzystny wpływ na pracę mózgu i układu nerwowego
- reguluje procesy wzrostu i podziału komórek
- wspiera pracę układu pokarmowego: żołądka, jelit i wątroby
- wspomaga produkcję serotoniny, która ma znaczący wpływ na samopoczucie i sen
- zapobiega chorobom serca, zakrzepicy i anemii
- u mężczyzn odgrywa ważną rolę w procesie spermatogenezy
Jakie jest zapotrzebowanie organizmu na kwas foliowy?
Dzienne zapotrzebowanie człowieka na kwas foliowy zależy od kilku czynników, między innymi wieku, stanu zdrowia i prowadzonego trybu życia. Jest to więc kwestia indywidualna, którą – w przypadku wystąpienia niedoborów lub planowania ciąży – warto skonsultować z lekarzem. Przyjmuje się, że u dzieci dzienna dawka witaminy B9 wynosi 200-300 µg, a u młodzieży i dorosłych 400 µg. Największe dzienne zapotrzebowanie na kwas foliowy mają kobiety w ciąży i matki karmiące: 500-600 µg.
Niedobór kwasu foliowego – objawy
Głównymi przyczynami niedoborów kwasu foliowego są dieta uboga w witaminę B9, stosowanie niektórych leków (np. przeciwzapalnych, przeciwpadaczkowych, antykoncepcyjnych), przewlekłe choroby, palenie papierosów i nadużywanie alkoholu. Na niedobór kwasu foliowego narażone są również kobiety w ciąży.
Objawy niedoboru witaminy B9 to przede wszystkim:
- mrowienie i drętwienie kończyn
- problemy z pamięcią i koncentracją
- obniżony nastrój
- stany psychotyczne lub depresyjne
- zaburzenia wzroku i mowy
- problemy ze stabilnością chodu
- stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej
- przebarwienia na paznokciach
- osłabienie i zmęczenie
- uciążliwe bóle głowy
- blada cera
- kołatanie serca
- skrócenie oddechu
- zahamowanie wzrostu u dzieci
Do czego prowadzą niedobory kwasu foliowego?
Lekceważenie objawów świadczących o niedoborze witaminy B9 może prowadzić do przykrych konsekwencji, takich jak niedokrwistość megaloblastyczna, zaburzenia płodności, problemy z układem pokarmowym i układem krążenia, osteoporoza, miażdżyca czy nawracające stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej.
Czy kwas foliowy można przedawkować?
W związku z tym, że witamina B9 jest rozpuszczalna w wodzie, jej nadmiar jest usuwany z organizmu z moczem. Długotrwałe przekraczanie zalecanej dziennej dawki może się jednak skończyć maskowaniem niedoboru witaminy B12, a tym samym doprowadzić do zaburzeń pracy układu nerwowego i pokarmowego.
Kwas foliowy w ciąży – dlaczego jest tak ważny?
Suplementacja kwasu foliowego jest wskazana zarówno przed staraniem się o dziecko, jak i w trakcie ciąży i karmienia piersią. Witamina B9 ma bowiem istotny wpływ na rozwój płodu, szczególnie w pierwszych etapach życia płodowego – to właśnie wtedy kształtuje się cewa nerwowa, z której rozwijają się mózg i rdzeń kręgowy. Kwas foliowy w późniejszym etapie ciąży wpływa na stan naczyń krwionośnych oraz syntezę erytrocytów. Suplementację kwasu foliowego najlepiej rozpocząć minimum miesiąc przed planowaną ciążą i kontynuować aż do zakończenia karmienia piersią. Przyjmowanie witaminy B9 z mlekiem matki zapobiega anemii i stymuluje namnażanie się komórek.
Źródła kwasu foliowego w diecie
Nazwa kwasu foliowego pochodzi od łacińskiego folium, co oznacza ‘liść’. Można więc łatwo skojarzyć, że głównym źródłem witaminy B9 są rośliny liściaste, takie jak szpinak, jarmuż, brukselka, sałata, brokuły czy pietruszka. Kwas foliowy znajduje się też w drożdżach, wątróbce, żółtkach jaj, białej fasoli, ciecierzycy, słoneczniku, sezamie, szparagach i awokado.
Biodostępność kwasu foliowego pochodzącego z produktów spożywczych może być ograniczana przez inne substancje zawarte w żywności – nie mówiąc o obróbce termicznej, która może niszczyć foliany. Syntetyczny kwas foliowy wyróżnia się więc lepszą przyswajalnością i jest zalecany w przypadku wystąpienia niedoborów oraz planowania ciąży. Profolium – metylowany kwas foliowy Oleofarm to suplement diety zawierający aktywną formę kwasu foliowego. Witamina B9 w takiej formie jest łatwo przyswajalna i odpowiednia dla kobiet planujących ciążę, w ciąży i karmiących piersią oraz dla osób dbających o prawidłowe funkcjonowanie układu krwiotwórczego.
