Olej dyniowy – właściwości i zastosowanie

Cenne właściwości oleju dyniowego są znane od wielu lat. Jest on nie tylko smaczną przyprawą stosowaną w kuchni, ale także wartościowym składnikiem codziennej diety. Na co może pomóc spożywanie oleju z dyni? Kiedy warto po niego sięgnąć i jakich rezultatów można się spodziewać? Dowiedz się więcej.

Olej z pestek dyni – czym jest?

Skąd pochodzi olej tłoczony z pestek dyni? Dziś jest on popularny na całym świecie, warto jednak wiedzieć, że procedurę jego pozyskiwania „odkryto” w Styrii, jak niegdyś określano tereny na pograniczu Austrii i Słowenii. Co ciekawe, jest on tam tłoczony w taki sam sposób już od XVII wieku. Początkowo stosowano go jedynie w kulinariach – stanowił cenną przyprawę, ponieważ ma intensywny owocowy lub orzechowy posmak.

Dość szybko odkryto jednak, że olej dyniowy to nie tylko smaczny dodatek do dań. Zaczęto dostrzegać jego właściwości zdrowotne, dlatego w krótkim czasie buteleczki oleju tłoczonego z pestek dyni pojawiły się we wszystkich aptekach na terenie Austrii, a stamtąd rozpowszechniły się na kolejne tereny. Dziś można go kupić niemal wszędzie. Przypisuje się mu wiele cennych właściwości zdrowotnych. Czy słusznie? Postaramy się odpowiedzieć na to pytanie.

Aby wytworzyć 1 litr oleju dyniowego potrzeba około 30 warzyw, dlatego cena tego produktu jest dość wysoka. Za 500 ml oleju z nieprażonych pestek dyni trzeba zapłacić w Polsce około 50 zł. Wiele zależy jednak od cennika konkretnej marki, sposobu tłoczenia oraz jakości gotowego wyrobu.

Jakie składniki zawiera olej z dyni?

Stosowanie oleju z pestek dyni może wspierać funkcjonowanie organizmu. Dzieje się tak dlatego, że produkt zawiera wiele cennych składników.

• Nienasycone kwasy tłuszczowe – olej dyniowy zawiera zarówno jednonienasycone, jak i wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Są one niezwykle ważnym składnikiem diety. Warto wiedzieć, że tych substancji ludzki organizm nie jest w stanie produkować sam, dlatego konieczne jest dostarczanie ich z zewnątrz. Jednonienasycone kwasy to przede wszystkim kwas oleinowy, natomiast wielonienasycone obejmują grupy omega-3 i omega-6.
• Kwasy fenolowe – to związki organiczne występujących w roślinach, które należą do grupy polifenoli. Mają one zdolność do zapobiegania występowania stanów zapalnych w organizmie, łagodzą obrzęki i zmniejszają obfitość krwawienia. Wykazują także działanie antyoksydacyjne, czyli przeciwdziałają wpływowi wolnych rodników na organizm. Tym samym mogą chronić przed wieloma chorobami.
• Fitosterole – to roślinne związki organiczne, które swoją budową przypomina cholesterol – pochodzący z produktów zwierzęcych. Główną korzyścią wynikającą z ich spożywania jest zdolność do zwalczania tak zwanego złego cholesterolu. Fitosterole mogą wychwytywać go i wydalać z organizmu.
• Skwalan – to związek organiczny, który powszechnie występujące w naturze. Jest obecny również w ludzkim organizmie i stanowi między innymi składnik sebum, czyli substancji potowo-tłuszczowej wydzielanej przez skórę. Jest uważany za prekursora cholesterolu, choć skwalan sam w sobie nie jest tłuszczem. Jest natomiast cennym składnikiem, ponieważ tworzy na skórze warstwę zabezpieczającą przed zanieczyszczeniami i promieniowaniem UV; odpowiada za regulację poziomu cholesterolu oraz zwalcza wolne rodniki. Wspiera również prawidłowe funkcjonowanie wątroby, zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób kardiologicznych, a także wykazuje właściwości antybakteryjne.
• Antyoksydanty – olej z pestek dyni zawiera ich bardzo dużo. To przede wszystkim wspomniane kwasy fenolowe i skwalan, tokoferole, tokochromanole i barwniki karotenoidowe.
• Witaminy A, C, D, E, K i z grupy B – są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania ludzkiego ciała.
• Składniki mineralne, takie jak żelazo, cynk, fosfor, magnez czy selen.
• Tokoferole – naturalne przeciwutleniacze (witamina E).
• Tokochromanole – chronią błony lipidowe przed oksydantami.

Jak widać, olej dyniowy zawiera szereg składników, które mogą wpływać pozytywnie na ludzki organizm, dlatego warto włączyć go do diety.

Stosowanie oleju z pestek dyni

Nasiona dyni mają specyficzny smak, który jest wyczuwalny także w tłoczonym z nich oleju. Olej dyniowy zwykle określa się jako produkt o łagodnym, owocowym smaku, niekiedy z orzechową nutą (to zależy od miejsca uprawy dyni i jej gatunku). Co ciekawe, za specyficzny aromat jest odpowiedzialna frakcja lotnych komponentów (nawet ponad 50 związków). Dzięki temu olej z pestek dyni może wzbogacić nawet najprostsze dania, takie jak sałatki czy sosy. Można go również stosować „na słodko”, na przykład w formie polewy do deserów czy lodów.

Przy stosowaniu oleju z dyni należy pamiętać, że można go używać jedynie na zimno. Nie powinno się go poddawać obróbce termicznej, czyli nie należy na nim smażyć, czy dodawać podczas gotowania. Nie tylko utraci on cenne właściwości, ale może również stać się szkodliwy.

Olej dyniowy na włosy

Olejowanie włosów jest zalecane przez wiele osób jako sprawdzona i prosta metoda na poprawę ich kondycji. Do tego zabiegu można wykorzystać również olej tłoczony z pestek dyni. W ten sposób można ograniczyć rozdwajanie się końcówek oraz zaobserwować ogólną poprawę stanu fryzury. Co jednak ważne, znakomite rezultaty może również dawać spożywanie oleju dyniowego.

Wykazuje on dobroczynny wpływ na kondycję włosów. Dzieje się tak dlatego, że zawiera sporo kwasów tłuszczowych oraz witaminy A i E. U niektórych osób zaobserwowano przyspieszenie wzrostu włosów. Stają się one również bardziej lśniące. Olej z pestek dyni spożywany przez mężczyzn może hamować nadmierne wypadanie włosów i łysienie typu androgenowego. Są za to odpowiedzialne przede wszystkim cynk i beta-sitosterol.

Olej dyniowy na pasożyty

Na wstępie warto podkreślić, że choroba pasożytnicza wymaga konsultacji medycznej. Jeśli ją podejrzewasz u siebie lub np. u swojego dziecka, rozpocznij od omówienia objawów z lekarzem. Przyjmowanie oleju dyniowego może stanowić jedynie wsparcie.

Olej z pestek dyni jest uważany za „pogromcę” pasożytów z powodu kukurbitacyny, która działa porażająco na układ nerwowy tych organizmów. Tym samym może przyspieszać ich eliminację, a jednocześnie nie podrażnia ścian jelit. Przyjmuje się, że stosowanie oleju dyniowego jest wskazane w walce z tasiemcem uzbrojonym i nieuzbrojonym, owsikami, glistą ludzką i tęgoryjcem dwunastnicy.

Warto wiedzieć, że pasożyty występują obecnie u ludzi stosunkowo rzadko (wbrew popularnym internetowym doniesieniom). Jeśli zaobserwowałeś u siebie niepokojące symptomy, niekoniecznie muszą one świadczyć o obecności „robaków” w organizmie. Wizyta u lekarza zawsze jest niezbędna.

Jak spożywać olej z pestek dyni – dawkowanie i przeciwwskazania

Olej dyniowy można stosować w kuchni na przemian z oliwą z oliwek czy olejem rzepakowym. Ważne jest to, by podawać go wyłącznie na zimno. Jeśli chcesz zastosować olej z pestek dyni w formie kuracji, możesz bezpiecznie przyjmować dziennie 2–3 łyżeczki tego produktu. Dla dzieci zalecaną dzienną normą jest 1 łyżeczka. Po 2–3 miesiącach warto zrobić przerwę. Dlaczego jest to ważne?

Olej dyniowy jest bogaty w kwasy tłuszczowe omega-6. Są one cenne dla organizmu, jednak ich nadmiar nie jest wskazany. Zbyt wysoka podaż tych kwasów może działać prozapalnie.

Wybierając olej tłoczony z pestek dyni, zwracaj uwagę na jego jakość, a także opakowanie. Butelka powinna być ciemna, aby światło słoneczne nie wpływało negatywnie na jej zawartość.