Rutyna – działanie i przeciwwskazania rutozydu
Rutozyd a rutyna – czym się różnią? To pytanie bardzo często zadają osoby szukające suplementów na odporność. W rzeczywistości nazwy te są synonimami i mogą być używane zamiennie, a inne określenie tego związku to kwercetyna-3-O-rutozydu. Na co pomaga rutyna, jak ją przyjmować i czy są jakieś przeciwwskazania do suplementacji?
Rutozyd (rutyna) – co to jest?
Rutozyd (łac. rutosidum) to glikozyd kwercetyny powstały wskutek połączeń glikozydowych między fragmentami flawonoidów a sacharydami. Jest to jeden z najpowszechniejszych i najbardziej znanych glikozydów flawonowych, który w 1984 roku odkrył August Weiss.
Norymberski aptekarz wyizolował ją z liści ruty zwyczajnej, której związek zawdzięcza swoją nazwę. Ruta zwyczajna to roślina pochodząca z południowo-wschodniej i wschodniej Europy, która obecnie występuje na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. Jest to roślina ozdobna i lecznicza, której właściwości były znane już w czasach starożytnych. Rutynę można również pozyskiwać z gryki i perłowca japońskiego.
Cząsteczka rutyny składa się z części cukrowej (rutynozy) i niecukrowej (kwercetyny). Po podaniu doustnym ok. 10-15% związku ulega wchłonięciu przez nabłonek jelitowy. Maksymalne stężenie rutyny we krwi występuje po 8 godzinach od spożycia.
Na co pomaga rutyna? Właściwości rutozydu
Rutyna wykazuje silne właściwości przeciwutleniające, dzięki czemu chroni komórki przed stresem oksydacyjnym i neutralizuje wolne rodniki. Jakie jeszcze właściwości przypisuje się rutynie?
Właściwości rutozydu:
- poprawia elastyczność naczyń krwionośnych, zapobiegając obrzękom, zapaleniu żył, uszkodzeniu zastawek żylnych i żylakom,
- hamuje aktywność hialuronidazy, czyli enzymu, który niszczy śródbłonek naczyń włosowatych,
- zmniejsza ciśnienie wewnątrz gałki ocznej, chroniąc siatkówkę przed wolnymi rodnikami,
- wspiera układ odpornościowy w walce z infekcjami,
- może hamować reduktazę aldozową, która przyczynia się do dysfunkcji lewej komory serca,
- spowalnia procesy starzenia i łuszczenia się skóry,
- przyspiesza gojenie się ran, niweluje stłuczenia i siniaki,
- wykazuje działanie antyalergiczne, przeciwzapalne, przeciwbólowe, neuroprotekcyjne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwnowotworowe.
Potencjał rutyny w leczeniu artrozy
Rutyna może też zapobiegać zwężeniu przestrzeni stawowych i zwapnieniu tkanki chrzęstnej. Z tego względu związek może być pomocny w chorobie zwyrodnieniowej stawów (artrozy), która dotyczy ponad 300 milionów osób na świecie. Obecny standard leczenia artrozy ma na celu uśmierzanie bólu za pomocą niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), które jednak mogą powodować wiele skutków ubocznych, łącznie z perforacją przewodu pokarmowego. W związku z tym dawki leków NLPZ muszą być jak najniższe, a leczenie nie może być długotrwałe, co jest problematyczne w przypadku przewlekłej artrozy.
W 2022 roku Henrotin i in. przeprowadzili przegląd dziewięciu badań, biorąc pod uwagę potencjał leczenia artrozy za pomocą kombinacji bromelainy, trypsyny i rutyny. Badacze wywnioskowali, że ta terapia jest równie skuteczna jak NLPZ, przy czym wykazuje mniej niepożądanych skutków ubocznych. Naukowcy podkreślili przeciwutleniające i przeciwzapalne działanie rutyny jako kluczową część potencjału terapeutycznego.
Rutyna i witamina C – dlaczego warto je łączyć?
W suplementach diety dostępnych na rynku rutyna najczęściej występuje z witaminą C. Nie jest to przypadek, gdyż takie połączenie działa ochronnie na kolagen i elastynę, czyli związki wpływające na budowę naczyń krwionośnych. Jony miedzi odpowiadają za reakcję utleniania kwasu l-askorbinowego, a rutyna tworzy kompleksy z jonami miedzi, co prowadzi do wydłużenia czasu działania witaminy C. Rutyna tworzy też trwałe kompleksy z jonami żelaza, wapnia i niklu.
Dzięki temu, że rutozyd ma zdolność neutralizowania wolnych rodników, jego obecność w suplementach diety z witaminą C zwiększa trwałość i wydłuża aktywność kwasu askorbinowego. Witamina C w połączeniu z fitoestrogenami wykazuje synergistyczny wpływ na obniżenie poziomu tzw. złego cholesterolu, a podobną zależność zaobserwowano dla rutyny i witaminy C.
Czy istnieją przeciwwskazania do przyjmowania rutyny?
Podstawowym przeciwwskazaniem do stosowania suplementów z rutyną jest nadwrażliwość na rutynę lub którykolwiek składnik preparatu. Osoby chorujące na kamicę szczawianową lub choroby związane z gromadzeniem się żelaza w organizmie nie powinny stosować preparatów z rutyną i witaminą C.
Należy zachować ostrożność przy długotrwałym przyjmowaniu suplementów zawierających rutynę, gdyż mogą one obniżać aktywność leków antydepresyjnych oraz zwiększać aktywność leków przeciwzakrzepowych i niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ).
Kobiety w ciąży i karmiące powinny skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji rutyny. Zgodnie z ogólnie przyjętymi rekomendacjami nie należy stosować rutozydu w pierwszym trymestrze ciąży.
Źródła rutyny w diecie
Rutyna występuje nie tylko w rucie zwyczajnej, gryce i perłowcu japońskim, lecz również w powszechnie dostępnej żywności. Jeśli chcesz zwiększyć obecność rutyny w swojej diecie, wprowadź do niej takie produkty, jak pomarańcze, limonki, cytryny, grejpfruty, nieobrane jabłka, śliwki, winogrona, figi, jagody, czerwona cebula, brokuły, szparagi, ziemniaki i marchew. Rutynę znajdziesz też w czarnej i zielonej herbacie oraz w wielu ziołach, na przykład mięcie pieprzowej, dziurawcu zwyczajnym, czarnym bzie, lipie czy głogu.
Źródłem rutozydu w diecie może być również suplement – koniecznie wybierz taki z witaminą C. Suplement diety D-Rutin CC od Oleofarm oprócz rutyny (75 mg) i witaminy C (200 mg) zawiera witaminę D (50 µg) i cynk (15 mg), które dodatkowo wspierają prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Dawka dobowa rutyny dla osoby dorosłej wynosi od 25 mg do 100 mg, a dla dziecka od 25 mg do 50 mg. Jeśli chcesz zadbać o odporność swojego dziecka, sięgnij po suplement D-Rutin CC Junior z niższą dawką rutyny (25 mg).
